Đối thoại chính sách nhằm tăng cường các chính sách bao trùm trong ngành chăn nuôi lợn quy mô nhỏ của Việt Nam

Mặc dù đóng góp đáng kể - 83% - vào ngành chăn nuôi lợn của Việt Nam, chăn nuôi lợn của các hộ chăn nuôi nhỏ hoạt động dưới mức tiềm năng và an toàn thực phẩm vẫn là một thách thức thường xuyên trong chuỗi giá trị chăn nuôi lợn.

Một cuộc đối thoại chính sách gần đây đã thúc đẩy việc tạo ra các chính sách toàn diện dọc theo chuỗi giá trị chăn nuôi lợn ở Việt Nam trong khuôn khổ dự án nhằm giảm thiểu rủi ro dịch bệnh và cải thiện an toàn thực phẩm trong chuỗi giá trị chăn nuôi lợn quy mô nhỏ ở Việt Nam được gọi là PigRISK. Buổi đối thoại thu hút sự tham gia của các nhà hoạch định chính sách từ tỉnh Hưng Yên và Nghệ An.

Được tổ chức vào ngày 4 tháng 8 năm 2017 tại tỉnh Nghệ An, cuộc thảo luận đã tìm hiểu những cách thức mà các chính sách, chiến lược và thể chế phù hợp có thể thúc đẩy chăn nuôi lợn quy mô nhỏ và đảm bảo an toàn thực phẩm trong nước. Hội thảo được tài trợ bởi Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc tế Úc (ACIAR) và được đồng tổ chức bởi Viện Nghiên cứu Chăn nuôi Quốc tế (ILRI), Học viện Nông nghiệp Việt Nam (VNUA) và Đại học Y tế Công cộng Hà Nội (HUPH).

Các nhà khoa học dự án PigRISK với các nhà hoạch định chính sách tỉnh Nghệ An và Hưng Yên tại buổi đối thoại chính sách (Ảnh: ILRI/Chi Nguyen)

Các nhà nghiên cứu làm việc với dự án PigRISK nhấn mạnh vai trò quan trọng của các hộ sản xuất nhỏ trong chuỗi giá trị lợn mặc dù chịu rủi ro thị trường cao nhất và có năng suất thấp. Sự ràng buộc lỏng lẻo giữa các tác nhân khác nhau trong chuỗi cũng khiến họ dễ bị tổn thương hơn trước biến động giá cả thị trường.

Mặc dù Việt Nam có khung pháp lý an toàn thực phẩm hiện đại và hoạt động xuất khẩu được quản lý tốt, nhưng các đại biểu lưu ý rằng an toàn thực phẩm là một trong những vấn đề cấp bách nhất trong chuỗi giá trị chăn nuôi lợn, đặc biệt là liên quan đến tiêu dùng thịt lợn trong nước.

Các khuyến nghị chính sách của PigRISK nhấn mạnh việc các hộ sản xuất nhỏ áp dụng Thực hành vệ sinh và nông nghiệp tốt (GAHP) và thành lập các nhóm chăn nuôi lợn để kết nối nông dân với thị trường tốt hơn và cải thiện an toàn thực phẩm dọc theo chuỗi giá trị. Bên cạnh việc chỉ áp dụng các giải pháp kỹ thuật, việc cải thiện thực hành vệ sinh cũng được chú trọng.

Ông Nguyễn Đình Tường, Cục trưởng Cục Chăn nuôi tỉnh Hưng Yên cho biết, chính quyền địa phương của tỉnh đã áp dụng một số kết quả chính của dự án PigRISK vào quá trình hoạch định chính sách.

Ông Nguyễn Văn Doanh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hưng Yên cho biết, chính quyền địa phương đang xây dựng Đề án sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao giai đoạn 2017-2020. Gần đây họ đã vận động nông dân xây dựng một khu chăn nuôi tập trung trên 15 ha để kết nối tốt hơn các thành viên của một hợp tác xã nông dân chủ chốt. Ông nói rằng các hợp tác xã có thể đóng một vai trò trong sản xuất chăn nuôi bền vững bao gồm đảm bảo thịt lợn chất lượng tốt được sản xuất bởi các hộ chăn nuôi nhỏ. Ông kêu gọi tăng cường hơn nữa các cơ chế pháp lý để kiểm soát chất lượng thực phẩm bán tại các chợ truyền thống. Nhu cầu điều chỉnh các kênh phân phối ngày càng tăng của các cửa hàng nhỏ và cửa hàng nhỏ cũng được nhấn mạnh để đảm bảo chất lượng thịt lợn trong toàn bộ chuỗi giá trị.

Năm 2014, Chính phủ Việt Nam đã ban hành quyết định 50/2014/QĐ-TTg hỗ trợ chăn nuôi quy mô nhỏ với một hợp phần là hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm và thành lập tổ hợp tác. Ngoài ra, hỗ trợ còn bao gồm phát triển năng lực và thay đổi hành vi; đầu vào giống và thức ăn chăn nuôi; giảm thiểu ô nhiễm môi trường và dịch bệnh động vật; và tăng cường các lò mổ. Ông Lưu Quốc Hoa, Phó Chánh văn phòng Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Nghệ An cho biết, mỗi tỉnh của Việt Nam nhận được khoảng 15.000 USD hàng năm nhưng những nỗ lực hiện tại trong việc cải thiện chăn nuôi quy mô nhỏ của tỉnh không hiệu quả và mang lại lợi ích hạn chế cho nông dân.

Kêu gọi tăng cường hợp tác liên ngành giữa ngành nông nghiệp và ngành y tế để quản lý tốt hơn vấn đề an toàn thực phẩm trong chuỗi giá trị chăn nuôi lợn là một trong những nội dung thống nhất tại cuộc họp. Những người tham gia cũng kêu gọi hoạch định chính sách có sự tham gia trong lĩnh vực chăn nuôi. Họ cho biết quy trình từ dưới lên sẽ tạo ra nhiều lợi ích hơn cho người dân ở cấp cơ sở so với cách tiếp cận từ trên xuống.

Các nhà hoạch định chính sách của hai tỉnh và các nhà nghiên cứu PigRISK cũng đồng ý tăng cường hợp tác và đối tác trong nghiên cứu và can thiệp về lợn ở hai tỉnh. Họ ca ngợi kết quả của dự án và cho biết họ mong chờ dự án SafePORK, một phần tiếp theo của dự án PigRISK, sẽ kết thúc vào tháng 9 năm 2017. SafePORK sẽ thúc đẩy các biện pháp can thiệp an toàn thực phẩm và ủng hộ các chính sách toàn diện và khả thi hơn. Nó sẽ xác định các chính sách quan trọng và tổ chức tham vấn thêm với các nhà hoạch định chính sách và các bên liên quan.

Nguồn (ILRI)  https://asia.ilri.org/2017/08/10/policy-dialogue-to-enhance-inclusive-policies-in-vietnams-smallholder-pig-sector/